Een profvoetbalclub voor vrouwen, door vrouwen, van vrouwen. Dat is waar Marieke Visser - ondernemer, auteur en spreker met haar bedrijf The Female Trail - van durfde te dromen. En het bleef niet bij een droom. Marieke ging staan voor haar ideaal en blies HERA United leven in.
Daar willen wij meer over horen. Dus spreken we af bij het Olympisch Stadion, dat straks HERA’s thuisbasis zal zijn. Schitterend in een knalgeel jack opent Marieke de deur van haar kantoor voor ons. We ploffen neer in een stel comfortabele fauteuils met rechtstreeks uitzicht op het glooiende speelveld, waarover Marieke zegt: “Iedere keer dat ik hier naar buiten kijk, denk ik: dit zit straks vol met mensen. Dit is waar we het voor doen.”
Hey, Marieke! Wij vinden jou een idealist. Zou je jezelf ook zo omschrijven?
“Ja, ik denk wel dat het een drijfveer is dat ik wil dat de wereld er anders uitziet dan vandaag. Dat wat ik bijdraag aan de wereld op een bepaalde manier impact maakt. Ik ben me heel bewust van hoe afhankelijk je bent van waar je wieg staat en hoe je geboren wordt voor de kansen die je hebt in het leven. En ook wat we verwachten van vrouwen en van mannen. Dat is waar ik impact op wil maken.
“Even uitzoomend: het feit dat vrouwen wereldwijd onderdrukt worden en geen gelijke kansen hebben, heeft invloed op veel meer. Hoe we met de aarde omgaan, hoe we korte termijn voor lange termijn stellen, hoe we het individu boven het collectief stellen. Dat heeft allemaal oorsprong in datzelfde, namelijk ongelijkheid. Dus ja, ik ben bezig met een voetbalclub, maar het gaat voor mij hierover.”
“Als je ziet dat iets oneerlijk is, dan moet je daar echt voor strijden. Het is niet makkelijk, maar opgeven is gewoon geen optie.”
Je was als jong voetballend kind al bewust van het verschil in behandeling tussen jongens en meisjes. Hoe is het om daar dan nu zelf vorm aan te geven?
“Ik heb in al die tijd best een ontwikkeling doorgemaakt. Vroeger was ik heel erg bezig met strijden, met een bewijsdrang om te laten zien dat we net zo goed zijn als jongens. Ik ben zo druk geweest met bewijzen dat we gelijk zijn, dat ik helemaal over het oog heb gezien dat we ook anders zijn. En dat dat juist oké is. Nu denk ik: laten we kijken naar onze eigen waarden als vrouw, zonder die masculiene norm als maatstaf te nemen.
“Dus ik wil dat we niet meer kijken door de bril van het mannenvoetbal. Waarom moeten we de mannen als benchmark nemen en vechten voor een plek naast hen, in plaats van dat we vrouwenvoetbal als sport an sich zien en waarderen?”
“Laat vrouwen maar hun eigen broek ophouden, hun eigen propositie ontwikkelen en hun eigen doelgroep aanspreken.”
Wat zette jou aan om het heft in eigen handen te nemen en iets te doen met dat ideaal?
“Het idee is ooit bij me opgekomen tijdens een vakantie - wat nou als er een echte vrouwenprofclub zou zijn? Ik ben toen de wereld van vrouwenvoetbal ingedoken en gaan onderzoeken: wat heb je dan nodig om dat op te zetten? Hoe zit het systeem in elkaar en wat is de groeipotentie?
“Grappig genoeg ging ik na die vakantie als freelancer bij Firma Twist aan de slag. Tijdens m’n eerste dag gooide ik dat idee, ook al was het verder nog niet uitgedacht, gewoon eens op. Bij Madelon en Christine kwam toen gelijk die bam-bam-bam-mentaliteit naar boven. Ze hebben mij aangespoord en geholpen met brainstorms over de missie, visie en waarden die dan bij zo’n club zouden horen. Later zijn ze ook meegegaan met de eerste gesprekken.”
Kun je nog iets meer vertellen over die groeipotentie?
“Er is een rapport vanuit UEFA - The Business Case for Women’s Football. Daarin staat dat de commerciële markt de komende tien jaar zal verzesvoudigen. Vrouwenvoetbal wordt nu vaak gezien als kostenpost, terwijl het een enorme groeimarkt is. Plus: er is geen bedrijf dat gendergelijkheid of diversiteit niet op de agenda heeft staan. Dus het is niet alleen een ideaal, maar ook commercieel interessant. Je moet alleen wel de kans zien en de vrouwen niet als ondergeschoven kindje naast de mannen positioneren.”
7 van de 11 clubs in de Vrouwen Eredivisie geven aan dat zij regelmatig geluiden binnen de club horen dat de vrouwen “geld kosten”. Als het gaat om beeldvorming bij clubs vormt [dit argument] een belangrijke belemmering als het gaat om gelijke kansen.
“Kijk, de bestaande clubs hebben het vaak al moeilijk genoeg om hun mannenteam überhaupt draaiende te houden. En iedere euro die je in het vrouwenvoetbal stopt, gaat rechtstreeks van die mannenteams af. Dus als ze moeten kiezen tussen een nieuwe mannelijke speler of een vrouwentak, kiezen ze vaak toch voor dat eerste. Omdat dat op de korte termijn beter is. En daar heeft het vrouwenvoetbal echt onder te lijden. Ik wil dat helemaal lostrekken. We moeten weg uit die afhankelijkheid. Laat vrouwen maar hun eigen broek ophouden, hun eigen propositie ontwikkelen en hun eigen doelgroep aanspreken.”
Makkelijker gezegd dan gedaan.
“Ik snap dat het systeem ingewikkeld is. Tegelijkertijd vind ik ook dat je op een gegeven moment moet durven zeggen: dan doen we ‘t zelf wel. Je kunt niet met je hand uitgestoken blijven staan, alsof je op je huishoudpotje aan het wachten bent. Dat gaat gewoon niet gebeuren. Geef jezelf toestemming om te dromen. Als vrouwen zouden beseffen wat voor macht ze hebben - holy moly, dan ziet de wereld er toch wel anders uit, hoor.
“En ik heb ook heus wel momenten gehad dat ik dacht ‘laat maar, het gaat ‘m toch niet worden’. Maar dan word ik de volgende dag wakker en denk ik ‘hoe kan ik dit nou laten zitten?’. Je moet je iedere keer boos blijven maken en niet accepteren dat het anders is. Dat is moeilijk, want ik ben ook pragmatisch. Vasthouden aan je idealen, terwijl je ook concessies doet omdat het anders gewoon echt niet gaat gebeuren - dat is een uitdaging. Het is dan fijn om heldere kernwaarden te hebben waarvan je weet: hier gaan we niet van afwijken.”
Wat zijn die kernwaarden voor jou?
“Eén hele belangrijke is in elk geval: win-win. Hoe kunnen we hier collectief beter van worden? Hoe kunnen we samen die lat verhogen? Het vrouwenvoetbal leent zich veel meer voor die collectieve strijd aangaan en de samenwerking op te zoeken met bestaande vrouwenvoetbalclubs, in plaats van elkaar als concurrenten zien. Dat is toch echt wel een andere manier van een voetbalclub opbouwen.”
“Als vrouwen zouden beseffen wat voor macht ze hebben - holy moly, dan ziet de wereld er toch wel anders uit, hoor.”
Idealen waarmaken is natuurlijk ook een collectief iets. Vanuit welke hoeken heb je nog meer die samenwerkingen en hulp gekregen?
“Zo ontzettend veel. Bijvoorbeeld individuele experts zoals een arts, psycholoog of een jurist sportrecht. Of de twee vrouwelijke directeurs van het Olympisch Stadion. De allereerste investeerders - de first followers. De eerste mensen die jou helpen, dat zijn degenen die het idee naar de realiteit brengen. Die moet je koesteren. Dat zijn ook mijn partner en kinderen. Mijn dochter van tien zei pas: mama, ik vind jou echt een doorzetter. Daar doe je het toch voor?
“Als je ziet dat iets oneerlijk is, dan moet je daar echt voor strijden. Het is niet makkelijk, maar opgeven is gewoon geen optie. En dan heb je medestrijders nodig om je heen. Mensen die zeggen: wij gaan samen de strijd aan.”
HERA heeft de afgelopen tijd veel media-aandacht gekregen. Hoe heb je dat ervaren?
“Ik heb eigenlijk bijna niets negatiefs gezien. Dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Het was in mijn ogen alleen maar positief en ook heel veel bijval en aanbod. Ik krijg nu al zoveel berichten van vrouwen en meiden die willen helpen of solliciteren. Mensen voelen waar dit over gaat. Ik vind het mooi om iedere keer bewust te zijn van de positie die we steeds meer aan het verwerven zijn en dat we zoveel mogelijk mensen weer in de win-winsituatie kunnen krijgen. Ik heb zelf bijvoorbeeld van tevoren contact gehad met Angel City en zij wilden mij ook helpen. Want dat is wat een vrouwenbeweging zoals dit in ogenschouw neemt: het collectief.”
Even een schouderklopje voor jezelf, want kijk eens wat je allemaal al hebt klaargespeeld. Waar ben je zelf het meest trots op?
“Het feit dat we de juiste mensen om ons heen hebben verzameld. Ja, het komt vanuit mijn ideaal, ik ben het gezicht van de missie wat dat betreft. Maar het is echt een collectieve effort. Dat is zo belangrijk, zeker voor een monsterklus als dit. Als ik mijn kop even laat hangen, is daar iemand als Barbara [Barend, red.] die me met dezelfde energie en toewijding herinnert aan wat we aan het doen zijn. Als founder moet ik denk ik vooral de ziel bewaken van deze beweging, en verder de juiste mensen om me heen verzamelen om dit ideaal naar de realiteit te brengen. Als je de krachten bundelt, kom je zoveel verder. En het zijn allemaal vette badass vrouwen die allemaal zeggen: ‘we gaan dit doen!’. Hoe cool is dat?”
“Als je de krachten bundelt, kom je zoveel verder.”
Heb je zelf ook zo’n vette badass vrouw als voorbeeld?
“Nou, bijvoorbeeld Megan Rapinoe [Amerikaanse profvoetbalster en activiste, red.]. Hoe zij trouw is aan haar waarden en strijdt voor waar ze in gelooft, vind ik echt geweldig. De komende tijd komen er voor HERA veel belangrijke afwegingen tussen lange en korte termijn, idealisme en pragmatisme. Dan moet ik af en toe even mijn inner Megan Rapinoe channelen. Zo blijf ik de strijd aangaan.”
Even later lopen we samen het veld op. Op de baan traint ex-Paralympisch atleet en Europees kampioen Margriet van den Broek samen met mede-atleten. Schoonmakers laten de tribunes glanzen. Hier wordt Marieke elke dag weer herinnerd aan waar ze het voor doet. “Mijn doel is om binnen 10 jaar de Champions League te winnen. Mensen moeten weleens lachen als ik dat zeg, maar ik ben serieus. Ik weet zeker dat wij met HERA over 10 jaar met die beker in onze handen staan.”